İslamiyet Öncesi Türk Tarihi Özeti


İSLÂM ÖNCESİ TÜRK TARİHİ

Türk adının güçlü, kuvvetli ya da türeyen çoğalan anlamında olduğuna dair iki görüş yaygındır. Türklerin ilk ana yurdu Orta Asya’dır.
Hazar Denizi
Sibirya
ORTA ASYA
Kingan Dağlan (Çin)
Himalaya Dağ Sırası

Orta Asya’da Türkler yüksek bir uygarlık seviyesine yükselmişler, ancak göç etmek zorunda kalmışlardır.Göç etmeyip ana yurtta kalan Türkler Hun, Göktürk ve Uygur devletlerini kurmuşlardır.

Göçlerin Nedenleri

Orta Asya iklim ve toprak koşullarının tarım ve hayvancılığa elverişsiz hâle gelmesi. Nüfus artışı ile geçim kaynaklarının yetersiz kalışı.
Türk toplulukları arasındaki anlaşmazlıklar sonucu çıkan savaşlar.

* Moğol ve Çin başta olmak üzere, dış baskılar. Dünya hakimiyeti düşüncesi, yeni ülkeler fethetme ve yurt edinme düşüncesi.
* Hayvan hastalıkları.

Başa geçmek için Han’ın çocukları arasında yaşanan mücadeleler.

Göçler milât öncesinden başlar, Milâttan sonra da sürer.
Milattan Önceki Göçler: Çin’in Kansu ve Or-dos bölgelerine Mezopotamya, Anadolu ve Ege Bölgesine, Yakut ve Çuvaşlar Sibirya’ya göç ettiler. Bazı boylar Hindistan’ın indus ve Pencap bölgelerine gittiler. Türkler gittikleri yerlerin halklarını Cilâlı Taş ve Maden Devrine çıkarmış, hayvan evcilleştirmeyi, ekip biçmeyi, maden işlemeyi öğretmişlerdir. Kendi adlarıyla yerleşim yeri kuran Türk kültürü geniş bir coğrafyaya yayılmıştır.

Milâttan Sonraki Göçler: Güneye ve batıya devam etti. Batıya göç edenlerin bir kısmı Hazar Denizi ve Karadeniz’in kuzeyinden Orta Avrupa ve Balkan Yarımadası’na geldiler. XI. yy.’da ise İran üzerinden Anadolu’ya geldiler.

Türk Tarihinin Özellikleri

Atlı ve göçebe hayat yaşamışlardır.
Çoğunlukla hayvan figürleri ile eserler yapmışlardır.
Ruhban sınıfı, kölelik, sömürge ve derebeylik anlayışı ve uygulaması yoktur.

»* Değişik coğrafî alanlarda ve değişik ülkelerde devletler kurmuşlardır.
İ
klim şartlarının zorluğu ve atlı göçebe olmaları bağımsızlık duygusunu ortaya çıkarmış, teşkilatçılık ve savaşçı karakter kazandırmıştır.

Çoğunlukla ikili teşkilât kullanmışlardır. Bu da doğu ve batı olmak üzere ülkenin ikiye ayrılmasıdır. Doğu her zaman kutsal sayıldığından yönetimde tahta çıkma şansı yüksek velihat vardır. Batıyı askerî nitelikli kişiler yabgu unvanıyla yönetir. Merkezde hakan vardır.

İslamiyet öncesi ilk kurulan Türk Devletlerinin en büyükleri 5 tanedir.

1. ASYA HUN (BÜYÜK HUN) DEVLETİ

Merkezi Ötüken olarak Orhun ve Selenga nehirleri kenarında kuruldu. Türkler tarafından kurulduğu bilinen ilk devlettir. Bilinen ilk hükümdar, Teoman’dır. Çinliler Hun saldırılarını önlemek için Çin Seddi’ni yaptılar. Mete Döneminde devlet en güçlü dönemini yaşamıştır. Bölgedeki kavimleri bir bayrak altında toplamış ve Türk ordu teşkilatının temeli olan onlu sistemin temelini atmıştır. Toprak devletin temeli ve köküdür, milletin malıdır anlayışını getirdi ve yerleştirdi. Hunlar onun zamanında imparatorluk hâline geldiler.
Mete Han’ın ölümünden sonra Çin baskısı ve entrikaları ile İpek Yolu Çin’e kaptırılmış, taht kavgaları ve askeri bakımdan Çinliler’in Türkleri taklit etmeleri ile baş edemeyen Hunlar önce doğu – batı, sonra kuzey – güney olarak ikiye ayrılmışlardır.
Bir kısmı yerinde kaldı. Ardından Çin’e Katıldı.

• Çin’e Katılmak istemeyenler Batı’ya göç ettiler.
• Kavimler Göç’üne sebep oldu.
• Avrupa Hun Devletini Kurdu.

Kuzey Hun

ASYA HUN
Güney Hun
Bir kısmı yerinde kaldı Ardından Çin’e katıldı.

Çin’e Katılmak istemeyenler Güney’e inip Ak-hun (Eftalit) Devletini Kurdu. (Afganistan’da)

KAVİMLER GÖÇÜ

Hakanları Balamir komutasındaki Kuzey Hun larından bir kısmının Karadeniz’in kuzeyinden ge çerek buradaki Barbar kavimleri göçe zorlamaları dır (375).

Sonuçları

Roma İmparatorluğu Doğu ve Batı Roma olarak ikiye ayrıldı (395).
Bugünkü Avrupa milletleri oluştu.

• Avrupa 100 yıl kadar karışıklık içinde kaldı.