GENELLEMELERİ KARIŞTIRMAYALIM !!

Genellemeler edimsel ve klasik koşullanmada değişiklik gösterir.

klasik koşullanmada; sadece uyarıcı genellemesi vardır. benzer uyarıcılara aynı tepkiyi vermektir. beyaz önlüklü doktordan korkan çocuğun diğer beyaz önlüklülerden de korkması. tepki aynı fakat uyarıcılar benzer. ( aklınızda şu bulunsun neyi çeşitlendiriyorsanız onu genellersiniz, uyarıcı çeşitleniyorsa uyarıcı genellemesi )
edimsel koşulanmada; burada iki tür genelleme vardır.

1- öğrenmenin genellenmesi: bireyin öğrendiği bir davranışı başka ortamlardada sergilemesi. evde odasını toplayan çocuğa çikolata verdiğinizde okuldada düzenli olması.

2- tepki genellemesi: aynı uyarıcıya değişik tepkiler üretmektir. tepkiyi çeşitlendirdiğimiz için tepki genellemesidir. saçını güzel yapan ayşeyi överseniz, daha sonra güzel kıyafetler ve takılar takarak karşınıza çıkar. burada ödülü alınca aynı uyarıcıya verdiği tepkiler farklılaşmaktadır.(UNUTMAYIN NEYİ ÇEŞİTLENDİRİYORSANIZ ONU GENELLERSİNİZ)

KPSS DE BURADAN 1 SORU ;

sosyal öğrenme kuramının ( Albert BANDURA) ürünlerini hatırlayalım ;

destekleyici etki=> bizi davranışa yönelten etkidir. dolaylı pekiştirme-dolaylı güdülenme bunu sağlar.

engelleyici etki => davranışın yapılmasını engeller. dolaylı ceza bunu sağlar.

tepki kolaylaştırıcı etki => öğrenilmiş bir davranışın yapılmasını kolaylaştıran etki. herkes havaya bakarsa sende bakarsın yada tiyatroda herkes alkışlarsa sende alkışlarsın.

duygu yoğunlaştırıcı etki=> model alınan kişinin duygularından etkilenmektir. duygusal bir filmde ağlamanız gibi

çevreye ilgiyi artırıcı etki => model aldığınız kişinin kullandığı nesnelere yönelme eğilimi. alışveriş merkezinde ilk önce sevdiğiniz sanatçının kullandığı parfüme yönelmeniz.

KPSS SORU ADAYI;

genellenmiş takliti biliyormusunuz ??

ayşe'nin kuzeni odasını toplayınca herkes tarafından takdir edilmiştir. bunu gören ayşe oda toplamanın yanında , kuzeninin yaptığı diğer davranışlarıda taklit etmektedir.

KPSS SORU ADAYI;

genellenmiş takliti biliyormusunuz ??

ayşe'nin kuzeni odasını toplayınca herkes tarafından takdir edilmiştir. bunu gören ayşe oda toplamanın yanında , kuzeninin yaptığı diğer davranışlarıda taklit etmektedir.

ZIT TEPKİ İLE KARŞIT KOŞULLANMAYI KARIŞTIRANLAR...

( Öncelikle ÖSYM bu iki kavramı bir araya getirmiyor. Ama ben illaki ayıracam diyorsan o zaman okumaya devam et :)) )

(ALTIN KURALI HATIRLA: Bir yöntemi yada kavramı diğerinden ayırmak istiyorsan öncelikle AMACINI bileceksin.)

ZIT TEPKİ
Amacı= Alışkanlık değiştirme yada yok etme.
Sevilen bir durumla sevilmeyen bir durum bir arada vererek alışkanlık değiştirme.
Peynir yeme ALIŞKANLIĞI olmayan çocuğa, peyniri sevdiği sandiviçle vermek.
Süt içme ALIŞKANLIĞI olmayan çocuğa sütü kakao ile vermek.

KARŞIT KOŞULLANMA
Amacı: Koşullandığımız uyarıcıya turumları değiştirmek
Kişinin koşullandığı bir uyarıcıya, olumlu yaşantılar sonucunda tutumların değişmesidir.

Öğretmenden dayak yiyen bir öğrenci öğretmenden korkar. daha sonra öğretmen bu çocuğu iyi davranınca korkusu , sevgiye dönüşür.

DİKKAT EDİN BURADA ALIŞKANLIK ÜZERİNE KURGU YOK . BURADA KOŞULLANMA PRENSİPLERİ VAR.

BASIMLAMA KPSS DE ÇIKABİLİR...

Lorenz’ in kazlarla yaptığı deneyde, yavru kazlar yumurtadan çıkarken ilk gördüğü hareketli nesneyi anne olarak kabul etmiştir. Bu da anne- çocuk arasındaki bağın kurulmasında kritik bir zamanın olduğunu gösterir. Bu durumu basımlama- iz bırakma olarak açıklamıştır.

GEÇERLİLİK türleriyle ilgili biraz ipucuya ne dersiniz ?

=> Testin tüm hedeflerle ilgili soru sorabilmesi daha çok kapsam geçerliliği,
=> Testin gelecek hakkında tahmin yapabilmesi, sonraki testlerle ilişkisi daha çok yordama geçerliliği,
=> Testin önceki yada şuan uygulanmakta olan teste yakın olması daha çok uygunluk geçerliliği,
=> Soruların mevcut konuyla ilgili olması daha çok yapı geçerliliği,
=> Soruların fiziksel olarak uygunluğu daha çok görünüş geçerliliği ile ilgilidir.

(Görünüş geçerliği son zamanlarda geri planda kalmıştır.)